Γράφει ο Δρ. Ηλίας Καλλιώρας
Η παγκόσμια κρίση, που ξεκίνησε το 2008, προήλθε κυρίως από τις δυσθεώρητες χρηματο-οικονομικές μοχλεύσεις, την αχαλίνωτη ατομική απληστία, τις ηθικές αλχημείες του επιδεικτικού καπιταλισμού, την ψυχαναγκαστική επιθυμία των τραπεζικών δόσεων και την νευρωτική ιδιοτέλεια της ανθρώπινης φύσης. Κατά συνέπεια, το αμετροεπές ιδιωτικό χρέος, με τη σειρά του, οδήγησε στον υπέρμετρο δανεισμό του δημόσιου τομέα και τη νέα τρέχουσα 2ηΜεγάλη Ύφεση. Η αλήθεια είναι ότι, μέχρι σήμερα, οι πολιτικοί ηγέτες ήταν σε θέση να μπορούν να βγάλουν «λαγούς από το καπέλο». Αλλά έως εδώ! Αφού οι ηγεσίες δοκίμασαν έως σήμερα πολλά «οικονομικά όπλα» και πακέτα διάσωσης, είναι πλέον πάρα πολύ δύσκολο να επανα-εκκινήσουν εκ νέου τις δημοσιονομικά χειμαζόμενες καπιταλιστικές οικονομίες τους.....
Ανάμεσα στ’ άλλα, δε, ένα έτι επιπρόσθετο καίριο και κεντρικό ερώτημα τίθεται: σε ποια φάση ή πορεία βρίσκεται σήμερα ο καπιταλισμός; Έχει μήπως έρθει το τέλος του; Έχει πλέον μέλλον ο καπιταλισμός που ζήσαμε και ζούμε; Ο Μαρξ έλεγε, και σωστά, ότι «επιδιώκοντας πάντα νέους τρόπους να βγάλουν χρήματα, οι καπιταλιστές επανεφεύραν το σύστημα αρκετές φορές μέχρι σήμερα» («Κομμουνιστικό Μανιφέστο»). Συνεπώς, για την «εσωτερική» του διαιώνιση, ο καπιταλισμός «μεταμορφώνεται» και «επαναπροσδιορίζεται» συνεχώς, ανά τους αιώνες, με αντικειμενικό σκοπό την συνεχή επίτευξη της αύξησης της παραγωγικότητας και του «παράγωγου» κέρδους: άρα, όπως πολλοί υποστηρίζουν, και στην μετέπειτα βέβαιη αυτοκαταστροφή του! Από την άλλη, όμως, ο Μαρξ δεν είδε τον «σοσιαλισμό» του να είναι καλύτερος, ή έστω να έχει ή να προσφέρει τις δικές του λύσεις ή απαντήσεις.
Το καπιταλιστικό σύστημα κατ’ αρχήν υμνήθηκε απλώς ως «προοδευτικό» (Μαρξ). Μετέπειτα, και λογικά, λόγω της συνεχούς αύξησης της παραγωγικότητας, οι χώρες, μια μετά την άλλη, υιοθέτησαν διαχρονικά τον καπιταλισμό, αφού τα συνολικά οφέλη (λόγω αύξησης της παραγωγικότητας) υπερέβαιναν τα αντίστοιχα συνολικά καπιταλιστικά κόστη. Επιπροσθέτως, αν και εγώ διαφωνώ, κατά ορισμένους άλλους, ήταν επίσης δύσκολο να τεκμηριωθεί από πρακτικής πλευράς το ότι κάποιοι απολαμβάνουν τεράστια μερίδια καπιταλιστικού πλούτου, εν σχέση με τους άλλους λοιπούς ανθρώπους. Επίσης, σε βοήθεια του καπιταλιστικού μπλοκ, έρχεται ομοίως και το επιπρόσθετο επιχείρημα ότι ο καπιταλισμός είναι μοναδικός στο να κινητοποιεί τους επιχειρηματίες, ενώ, ταυτόχρονα, το μεγαλύτερο επίτευγμα του καπιταλισμού φαίνεται ότι είναι η «μετατροπή» του χώρου εργασίας από χώρο πλήξης και ρουτίνας σε χώρο πρόκλησης, πνευματικής ανάταξης και διαρκούς αλλαγής.
Αντιστοίχως, δε, η άλλη αντιμαχόμενη φιλοσοφική και διανοητική πλευρά ζητά την άμεση κατάργηση και όχι την επανεφεύρεση του καπιταλισμού. Για παράδειγμα, οι ίδιοι τονίζουν ότι οι άνθρωποι μετατρέπονται αυτομάτως σε μίζερους, αδιόρθωτα άπληστους, κτηνώδεις και αδίστακτους ατομιστές. Δηλαδή, κατ’ αυτούς, οι άνθρωποι μετατρέπονται σε αγνώριστα όντα, που μετέρχονται οικονομικών και νομισματικών πολέμων, κάνοντας τους εαυτούς τους «στρατιώτες της τύχης», απόλυτα περιχαρακωμένους, που «λεηλατούν», ηθικολογούν στο κενό, μακριά από κάθε ανθρώπινο, εύψυχο, ή ηθικό.
Με απλά λόγια, σε πρακτικό επίπεδο, και επειδή οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές έχουν δίκιο και πολλά ορθά επιχειρήματα και όχι μόνο, η σημερινή αλήθεια είναι, ότι, τόσο το καπιταλιστικό – αγγλοσαξονικό μοντέλο του laissez-faire, όσο και το ευρωπαϊκό «προνοιακό» μοντέλο πάσχουν στο κέντρο του πυρήνα τους: παράγουν και τα δύο μοντέλα υπέρμετρα και διαρκή δημοσιονομικά ελλείμματα! Συνεπώς, και τα δύο εν λόγω συστήματα έχουν «εσωτερικά» αποτύχει! Σε ότι αφορά ιδιαιτέρως τον καπιταλισμό, ο ίδιος δεν έχει μέλλον, όπως τον γνωρίσαμε, αλλά, ούτε μπορεί επιπροσθέτως να εκλείψει. Θα είναι παρών, με περισσότερα οικονομικά «στολίδια» και ελεγκτικές «περικοκλάδες», όπως: ρυθμίσεις αγορών χρήματος και άλλων πιστωτικών ιδρυμάτων, έλεγχοι κεφαλαίων, κοινωνικά δίκτυα ασφαλείας, κατακερματισμούς ολιγοπωλίων, προοδευτική φορολόγηση, λειτουργία των νομισματικών αρχών, και ούτω καθεξής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου