Πάνω που είχαμε σώσει τη χιλιοτραγουδισμένη φέτα κι εκεί που είχαμε τον νου μας, μην τυχόν μας κλέψουν το όνομα της Μακεδονίας, οι Τούρκοι μάς άρπαξαν ύπουλα... τον Καραγκιόζη! Την απόφαση έλαβε υποεπιτροπή της UNESCO, στην οποία μετείχαν εκπρόσωποι της Τουρκίας, της Εσθονίας, του Μεξικού, της Βόρειας Κορέας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Κένυας. Μικρό το κακό, ίσως πείτε. Ομως ο εκπρόσωπος του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών -και στενός συνεργάτης του φον Δρούτσα- δηλώνει ότι «το θέατρο σκιών του Καραγκιόζη είναι αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού μας»! Κατά πληροφορίες, το ζήτημα απασχολεί και τον υπουργό Πολιτισμού Πωλ Τζερούλανος, ο οποίος την περίοδο αυτή προσπαθεί να συγκεντρωθεί, ώστε να γεννήσει την ιδέα, που θα κάνει διεθνές γεγονός τον εορτασμό των 2.500 χρόνων από τη Μάχη του Μαραθώνος...
Βεβαίως, οι δύο προαναφερθέντες υπουργοί είναι προικισμένοι με όλες τις αρετές ώστε να διαχειρισθούν αποτελεσματικά το θέμα. Θα ήταν όμως άκρα απερισκεψία, αν στο ζήτημα της εθνικότητας του Καραγκιόζη μπερδευόταν η γνωστή μίζερη ευθιξία του καρπαζωμένου Ελληνα και η υπόθεση έπαιρνε διαστάσεις εθνικής προσβολής. Σε τελευταία ανάλυση, η τοποθέτηση του Τούρκου εκπροσώπου ήταν ακριβής: «Απλώς στην Ελλάδα δόθηκε περισσότερη σημασία και αξία στον καραγκιόζη σε σχέση με την Τουρκία. Γι’ αυτόν τον λόγο θεωρήθηκε παγκοσμίως ότι ο Καραγκιόζης είναι Ελληνας». (Και μάλιστα ήταν ακριβής και ως προς την εκούσια ειρωνεία της, αν λάβει κανείς υπ’ όψιν πόσο συχνά χρησιμοποιείται μεταξύ των σύγχρονων Ελλήνων ως ύβρις ο χαρακτηρισμός «Καραγκιόζης»...)
Πέραν αυτού όμως, στη σημερινή Ελλάδα ο Καραγκιόζης έχει ουσιαστικά εκλείψει ως μορφή ψυχαγωγίας. Συντηρείται λόγω της μόδας των τελευταίων χρόνων για την αναβίωση παραδοσιακών τεχνών κ.λπ., ειδάλλως υφίσταται μόνον ως υβριστικός όρος στη γλώσσα και μάλιστα από τους συχνότερα χρησιμοποιούμενους. (Υπάρχει, σημειωτέον, και το υποκοριστικό «Καραγκιοζάκος»...) Αν, δηλαδή, κοιτάξουμε την εξέλιξή του από μια μορφή λαϊκής ψυχαγωγίας σε ονειδιστικό όρο, αρμόζοντα στον τύπο του οκνηρού, ανεπρόκοπου και πονηρού καρπαζοεισπράκτορα, που προκαλεί τη χλεύη και το γέλιο, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι ο κόσμος στον οποίο ζούμε σήμερα -ο ελληνικός κόσμος- ξεπέρασε τον Καραγκιόζη ως θέαμα. Τον διατήρησε μόνον ως απαξία. Δεν είναι κακό αυτό. Στην πορεία της Ιστορίας τα έθνη απαλλάσσονται από κάποιες αποσκευές. Ας αποχαιρετίσουμε και τυπικά τον Καραγκιόζη, αφού ουσιαστικά εξέλιπε, και ας ευχηθούμε να απαλλαγούμε κάποτε και από το καραγκιοζιλίκι...
Βεβαίως, οι δύο προαναφερθέντες υπουργοί είναι προικισμένοι με όλες τις αρετές ώστε να διαχειρισθούν αποτελεσματικά το θέμα. Θα ήταν όμως άκρα απερισκεψία, αν στο ζήτημα της εθνικότητας του Καραγκιόζη μπερδευόταν η γνωστή μίζερη ευθιξία του καρπαζωμένου Ελληνα και η υπόθεση έπαιρνε διαστάσεις εθνικής προσβολής. Σε τελευταία ανάλυση, η τοποθέτηση του Τούρκου εκπροσώπου ήταν ακριβής: «Απλώς στην Ελλάδα δόθηκε περισσότερη σημασία και αξία στον καραγκιόζη σε σχέση με την Τουρκία. Γι’ αυτόν τον λόγο θεωρήθηκε παγκοσμίως ότι ο Καραγκιόζης είναι Ελληνας». (Και μάλιστα ήταν ακριβής και ως προς την εκούσια ειρωνεία της, αν λάβει κανείς υπ’ όψιν πόσο συχνά χρησιμοποιείται μεταξύ των σύγχρονων Ελλήνων ως ύβρις ο χαρακτηρισμός «Καραγκιόζης»...)
Πέραν αυτού όμως, στη σημερινή Ελλάδα ο Καραγκιόζης έχει ουσιαστικά εκλείψει ως μορφή ψυχαγωγίας. Συντηρείται λόγω της μόδας των τελευταίων χρόνων για την αναβίωση παραδοσιακών τεχνών κ.λπ., ειδάλλως υφίσταται μόνον ως υβριστικός όρος στη γλώσσα και μάλιστα από τους συχνότερα χρησιμοποιούμενους. (Υπάρχει, σημειωτέον, και το υποκοριστικό «Καραγκιοζάκος»...) Αν, δηλαδή, κοιτάξουμε την εξέλιξή του από μια μορφή λαϊκής ψυχαγωγίας σε ονειδιστικό όρο, αρμόζοντα στον τύπο του οκνηρού, ανεπρόκοπου και πονηρού καρπαζοεισπράκτορα, που προκαλεί τη χλεύη και το γέλιο, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι ο κόσμος στον οποίο ζούμε σήμερα -ο ελληνικός κόσμος- ξεπέρασε τον Καραγκιόζη ως θέαμα. Τον διατήρησε μόνον ως απαξία. Δεν είναι κακό αυτό. Στην πορεία της Ιστορίας τα έθνη απαλλάσσονται από κάποιες αποσκευές. Ας αποχαιρετίσουμε και τυπικά τον Καραγκιόζη, αφού ουσιαστικά εξέλιπε, και ας ευχηθούμε να απαλλαγούμε κάποτε και από το καραγκιοζιλίκι...
(του Στέφανου Κασιμάτη - Καθημερινή)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου