Σενάριο επιβίωσης

Οι Έλληνες συνταξιούχοι έχουν κατορθώσει το ακατόρθωτο: Να ζουν με τις χαμηλότερες συντάξεις στην Ευρώπη σε μία χώρα που συγκαταλέγεται μεταξύ εκείνων με το ακριβότερο κόστος ζωής. Ωστόσο, όλοι οι επιστήμονες συμφωνούν ότι το ασφαλιστικό στην Ελλάδα είναι η μεγάλη ωρολογιακή βόμβα. Μεγαλύτερη ακόμη κι απ’ αυτή του δημόσιου χρέους.
Επί σειρά δεκαετιών όλοι εθελοτυφλούσαν. Οι πολιτικοί δεν ήθελαν να γίνουν δυσάρεστοι και δεν έκαναν τα αυτονόητα, παρά τις έντονες προειδοποιήσεις για το ενδεχόμενο χρεοκοπίας του ασφαλιστικού συστήματος.
Οι κυβερνήσεις απλά διαχειριζόντουσαν το πρόβλημα στα όριά του και άφηναν κάθε φορά την καυτή πατάτα στα χέρια των επόμενων.
Οι συνδικαλιστές έκτισαν τις πολιτικές τους καριέρες πάνω στην καπηλεία του ονείρου των εργαζομένων για μία καλή σύνταξη και με τη στάση τους συνέβαλλαν αποφασιστικά στην εκτροφή του τέρατος που βγαίνει τώρα από τα έγκατα της γης και απειλεί να καταπιεί με μιας τους κόπους μιας ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων. Όσοι κατάφεραν με το «αγωνιστικό τους παράστημα» να στείλουν στο πυρ το εξώτερο τις προτάσεις Γιαννίτση, ας απολαύσουν τώρα το αποτέλεσμα...


Μία ολόκληρη κοινωνία θήτευσε στο σχολείο του λαϊκισμού και έμαθε να διεκδικεί από το κράτος απίστευτες παροχές, σε βάρος πάντοτε των μελλοντικών γενεών. Πόσοι συμπολίτες μας βγήκαν στη σύνταξη με ένσημα μόλις 15 ετών; Οι άνθρωποι αυτοί, οι οποίοι και αποτελούν ένα μεγάλο μέρος των σημερινών συνταξιούχων, έχουν πληρώσει ελάχιστα και αν ίσχυε η αρχή της ανταποδοτικότητας η σύνταξή τους δεν θα ξεπερνούσε τα 200 ευρώ. Ναι μεν είναι λίγα τα 600 και τα 700 ευρώ για να ζήσει, αλλά από την άλλη και ο ίδιος συνέβαλλε με τον τρόπο του στη δημιουργία αυτής της κατάστασης. Κι είναι άδικο απέναντι σε έναν άνθρωπο που έχει πληρώσει εισφορές 35 ετών να απειλείται σήμερα η σύνταξή του επειδή κάποιοι συμπολίτες του «κεφαλαιοποίησαν» πρόωρα τις συνταξιοδοτικές εισφορές. Είναι αγενές να το λες αυτό σε έναν γέροντα που αντιμετωπίζει έτσι κι αλλιώς πρόβλημα επιβίωσης, αλλά, δυστυχώς, είναι η αλήθεια. Και ναι μεν είναι κοινωνικά ανάλγητο να κόψει κάποιος κι άλλο τις συντάξεις σε αυτούς τους ανθρώπους, αλλά στις μελλοντικές γενεές θα πρέπει να γίνει σαφές ότι το πάρτι έχει τελειώσει...
Κι επιπλέον, η διαφθορά θριάμβευσε κι εδώ! Να μην αναφερθούμε στα φάρμακα και στο πλιάτσικο που έχει γίνει με τα νοσοκομεία. Αρκεί να κοιτάξουμε πόσους ανάπηρους έχει αυτή η χώρα στα χαρτιά για να διαπιστώσουμε τι ακριβώς έχει συμβεί. Για να είμαστε ακριβέστεροι, αν κανείς πιστέψει όλα όσα αναφέρονται στις δηλώσεις των Ελλήνων, θα σχηματίσει την εικόνα ότι η Ελλάδα είναι μία χώρα διπλάσια από την έκταση που την εμφανίζουν οι επίσημοι χάρτες (με βάση τις δηλώσεις των αγροτών που έγιναν για να εισπράξουν τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις) στην οποία κατοικούν ανάπηροι άνθρωποι.
Και βέβαια το όργιο συμπληρώθηκε με την διαχείριση των χρημάτων των ασφαλιστικών ταμείων από τις διοικήσεις τους. Τα δομημένα ομόλογα είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Πριν από τα δομημένα υπήρξαν οι μετοχές (είχαν πλημμυρίσει τα ταμεία με μετοχικούς τίτλους της άκρας περιφέρειας της Σοφοκλέους) και πιο πριν τοκομερίδια των κρατικών ομολόγων. Όρεξη να έχει κανείς να ψάχνει και να γράφει. Μόνο που οι σχετικές επενδυτικές προτάσεις δεν ελήφθησαν μόνο από τους διορισμένους από τις εκάστοτε κυβερνήσεις κομματικούς εγκάθετους. Στις διοικήσεις των ασφαλιστικών ταμείων συμμετείχαν και συνδικαλιστές (βεβαίως – βεβαίως) και μάλιστα απ’ όλο το φάσμα της πολιτικής ζωής. Όλων των χρωμάτων και των αποχρώσεων.
Να πούμε την αλήθεια στον κόσμο κι ας γίνουμε δυσάρεστοι. Όπως έχουν διαμορφωθεί τα πράγματα, όσοι πήρανε, πήρανε. Το σύστημα έχει χρεοκοπήσει και όσες προσπάθειες κι αν γίνουν το πολύ – πολύ να βελτιωθεί σε έναν βαθμό η κατάσταση για όσους θα έχουν φτάσει στα 65 τους ή ακόμη και στα 70, έχοντας πληρώσει υπερβολικά πολλά χρήματα για τις παροχές που θα απολαύσουν, ελπίζοντας, με την βοήθεια του Θεού, ότι θα τους απομένουν ακόμη λίγα χρόνια ζωής. Δηλαδή, να μην παίρνουν οι άνθρωποι αυτοί ένα κοινωνικό βοήθημα, όπως οι υπόλοιποι που θα έχουν λιγότερα χρόνια ασφάλισης, αλλά όχι και τα χρήματα που θα δικαιούνταν αν τα ίδια ασφάλιστρα τα είχαν πληρώσει σε ένα ιδιωτικό πρόγραμμα συνταξιοδότησης.
Ποια είναι η λύση; Δυστυχώς, δεν υπάρχουν έτοιμες και «σίγουρες» λύσεις. Η πρόσφατη κρίση απέδειξε ότι και οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες δεν είναι τόσο ασφαλείς όσο πιστεύαμε, αφού δεν γνωρίζουμε την ποιότητα του χαρτοφυλακίου τους. Το κράτος δίνει λίγα, αλλά ποιος μπορεί να μας εγγυηθεί ότι δεν θα χαθούν στην ιδιωτική εταιρεία από τον κακό χειρισμό ενός trader ή από την αφροσύνη ενός διεφθαρμένου manager; Και ναι μεν όταν μιλάμε για ένα νοσοκομειακό πρόγραμμα τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα (το πολύ – πολύ να χάσουμε τα ασφάλιστρα μιας χρονιάς), αλλά με τα συνταξιοδοτικά προγράμματα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά...
Ποια μπορεί να είναι η διέξοδός μας; Την έχουμε επαναλάβει κι άλλη φορά ως πρόταση: Είναι οι προσωπικές επενδύσεις. Η δημιουργία ενός χαρτοφυλακίου που θα έχει αποταμιευτικό χαρακτήρα και θα συνυπάρχει παράλληλα με την ασφάλισή μας στον κύριο συνταξιοδοτικό μας φορέα. Δεν είναι η λύση που θα μας κάνει πλούσιους, αλλά σίγουρα είναι μία επιλογή που μπορεί να μας κάνει να νιώσουμε ασφαλέστεροι σε ένα ασταθές περιβάλλον.






Θανάσης Μαυρίδης